Basiskennis chemie 3/Oxides reactie met water

Reactie van oxides met water

De verdeling van elementen in metalen en niet-metalen blijkt ook in de reacties van de oxiden met water.

Reactie van metaaloxides met water

Metaal-oxides geven bij hun reactie met water het hydroxide van het metaal. Vanwege deze reactie worden de oxides van metalen ook vaak aangeduid als base-vormende oxides. In reactieschema's:

• Natriumoxide + water → natriumhydroxide
• Koperoxide + water → koperhydroxide
• Aluminiumoxide + water → aluminiumhydroxide
• Bariumoxide + water → bariumhydroxide
• Titaanoxide + water → titaanhydroxide

De zelfde reacties in reactievergelijkingen zijn dan:

• $\mathrm{N}\mathrm{a}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶2\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{O}\mathrm{H}$
• $\mathrm{C}\mathrm{u}\mathrm{O}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{C}\mathrm{u}(\mathrm{O}\mathrm{H}){\phantom{A}}_2$
• $\mathrm{A}\mathrm{l}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+3\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶2\mathrm{A}\mathrm{l}(\mathrm{O}\mathrm{H}){\phantom{A}}_3$
• $\mathrm{B}\mathrm{a}\mathrm{O}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{B}\mathrm{a}(\mathrm{O}\mathrm{H}){\phantom{A}}_2$
• $\mathrm{T}\mathrm{i}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2+2\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{T}\mathrm{i}(\mathrm{O}\mathrm{H}){\phantom{A}}_4$

Metaaloxide met Water
Basevormende oxides

Oplosreactie van metaal-oxides in water

Als de hoeveelheid water groot genoeg is, zal het metaal-oxide niet alleen reageren, maar ook kunnen oplossen. Bij de metaal-oxides ontstaan dan basische oplossingen. Hierin zullen hydroxide-ionen ($\mathrm{O}\mathrm{H}{\phantom{A}}^{-}$) voorkomen. Bijvoorbeeld:

$\mathrm{N}\mathrm{a}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_{(\mathrm{s})}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_{(\mathrm{l})}⟶2\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{O}\mathrm{H}{\phantom{A}}_{(\mathrm{s})}$

gevolgd door:

$\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{O}\mathrm{H}{\phantom{A}}_{(\mathrm{s})}\stackrel{\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}}{\to }\mathrm{N}\mathrm{a}{\phantom{A}}^{+}{\phantom{A}}_{(\mathrm{a}\mathrm{q})}+\mathrm{O}\mathrm{H}{\phantom{A}}^{-}{\phantom{A}}_{(\mathrm{a}\mathrm{q})}$

Metaaloxie in water

:: De aanduidingen tussen haakjes rechts onder de formules van de stoffen geven aan in welke toestand de stoffen zich bevinden:

s Sjabloon:!! : Sjabloon:!! vaste stof (< Engels: solid)

l Sjabloon:!! : Sjabloon:!! vloeistof (<Engels: liquid)

aq Sjabloon:!! : Sjabloon:!! opgelost in water (<Engels: aquious)

g Sjabloon:!! : Sjabloon:!! gasvormig

Toestandaanduiding

::In de bovenste reactievergelijking staat water in de reactievergelijking. Het betekent dat er Sjabloon:Nowrap reageert met Sjabloon:Nowrap natriumoxide.

In de tweede reactievergelijking staat water boven de reactiepijl. Het betekent dat de reactie verloopt in water maar dat de hoeveelheid hier niet belangrijk is. De tweede vergelijking wordt een oplosvergelijking genoemd.

Oplosvergelijking
Tekst boven reactiepijl

Reactie van niet-metaaloxides met water

Net als de metaal-oxides reageren de niet-metaal-oxides met water. In tegenstelling tot die groep vormen deze oxides geen basische stoffen maar juist zuren. De oxides van niet-metalen worden ook wel zuurvormende oxides genoemd.Bijvoorbeeld:

• Zwaveltrioxide met water geeft zwavelzuur
• Kooldioxide met water geeft koolzuur

of in reactievergelijkingen:

• $\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4$
• $\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3$

Niet-metaaloxide met Water
Zuurvormende oxides

Oplosreactie van niet-metaal-oxides in water

Als de hoeveelheid water groot genoeg is, zal ook het niet metaal-oxide niet alleen reageren, maar ook kunnen oplossen. Hierbij ontstaan dan zure oplossingen, oplossingen met $\mathrm{H}{\phantom{A}}^{+}$. Bijvoorbeeld:

$\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3{\phantom{A}}_{(\mathrm{s})}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}{\phantom{A}}_{(\mathrm{l})}⟶\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4{\phantom{A}}_{(\mathrm{l})}$

gevolgd door:

$\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4{\phantom{A}}_{(\mathrm{l})}\stackrel{\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}}{\to }\mathrm{S}\mathrm{O}{\phantom{A}}_{4(\mathrm{a}\mathrm{q})}^{2-}+2\mathrm{H}{\phantom{A}}^{+}{\phantom{A}}_{(\mathrm{a}\mathrm{q})}$

Niet-metaaloxie in water